Van Amerikaanse rivierkreeft tot melkkoe van het ministerie van LNV
Positie van de gemeente.
Nils Langedijk (Hard voor Langedijk/D’66) nam voor de gemeente al een duidelijk standpunt in met betrekking tot de aanwezigheid van de Amerikaanse rivierkreeft in de Langedijker wateren. Formeel klopt dit standpunt wel, want hoewel Waterbeheer geen zaak is van één partij, maar een samenspel van alle bestuurslagen in Nederland zijn de gemeenten slechts voor maar enkele taken in het waterbeheer verantwoordelijk, met name in de vorm van de hemelwater- en grondwaterzorgplicht en daar houdt het voor de gemeente op. Dat maakt het natuurlijk wel makkelijk voor de gemeentelijke bestuurders, want als de kwaliteit van het oppervlaktewater niet voldoet en/of problemen voor de gezondheid oplevert dan hebben de gemeenten daarvoor voor hun inwoners geen enkele verantwoording. Hoe makkelijk kan het voor onze bestuurders zijn?
Wie er wel verantwoordelijk zijn?
Als we het rijtje van afschuivende verantwoordelijken volgen dan is onze Rijksoverheid verantwoordelijk voor het nationale beleidskader en de strategische doelen en voor maatregelen die een nationaal karakter hebben. De rest schuift onze Rijksoverheid door naar de provincie. Om het mooi te zeggen; “De provincie is verantwoordelijk voor het vertalen van het overheidsgewauwel naar provinciaalgewauwel”. Verder hebben ze natuurlijk maar een beperkte verantwoordelijkheid en de provincie is geen waterbeheerder in de zin van de Waterwet. De rest van het gewauwel en verantwoording wordt doorgeschoven naar de Waterschappen. Om de vier jaar worden daar bestuurders voor gekozen die uitermate deskundig zijn in het opgaan in eindeloos, en met de opkomst van de Amerikaanse rivierkreeft, oeverloos gewauwel. Het Waterschap is verantwoordelijk voor de regionale watersystemen en het Rijk voor het hoofdwatersysteem. Het Waterschap legt de condities vast om ‘strategische doelstellingen’ (hoe zit ik zonder al te veel te doen mijn vier jaren uit) van het waterbeheer te realiseren en bepaalt de concrete maatregelen, en dan komt het leukste; “EN VOERT DEZE UIT!” In de praktijk van de Amerikaanse rivierkreeft achter de dijken van Langedijk komt het erop neer dat het Waterschap zegt geen schades te hebben en lekker achterover blijft leunen. Op zich vanuit hun optiek ook wel begrijpelijk, want de rivierkreeften vallen onder de visserijwet en daar draagt de Rijksoverheid dan weer de verantwoordelijkheid voor om beheersmaatregelen tegen de invasieve soorten te nemen. Het lijkt erop dat de Nederlandse wet zodanig is geschreven dat geen enkele bestuurder of bestuurslaag ook maar iets van verantwoording heeft. Omdat de rivierkreeften onder de visserijwet vallen, draagt het Rijk de verantwoordelijkheid voor het nemen van beheersmaatregelen. De Vrijstellingsregeling bevissing uitheemse rivierkreeften is opgenomen in het kader van een nationaal beheerprogramma voor uitheemse rivierkreeften, bevissing mag worden ingezet als bestrijdingsmaatregel. (Staatssecretaris van EZ 2016). Je denkt dan dat iedereen die last en/of schade ondervindt van deze beestjes, ze mag bestrijden. Helaas bij het maken van strenge regels is het in Nederland gebruik om daar regels bij in te bouwen waardoor een groot aantal ambtenaren aan het ‘werk’ blijven. Wil je iets gaan doen om de rivierkreeften te bestrijden dan zal je daar vergunningen voor nodig hebben. Vergunningen kosten geld en brengen de overheid geld op (leges). De vrijstellingsregeling geeft hieraan invulling door voor bevissing in binnenwateren en kustwateren vrijstelling te geven van het verbod op het houden, vervoeren, in de handel brengen en gebruiken of uitwisselen van deze soorten. In samenhang met de bevissing wordt de vrijstelling ook verleend voor de daaropvolgende opslag, de daaropvolgende handel, het transport, het houden, gebruiken of vernietigen van de opgeviste dieren, en alle daarmee samenhangende handelingen. Lijkt erop dat er in deze constructie toch al snel meer dan tien vergunningen nodig zijn om te kunnen bevissen. Vergunning vissen binnenwater, vergunning vissen kustwateren, vergunning/vrijstelling houden van, vergunning/vrijstelling op het vervoeren van, vergunning/vrijstelling in de handel brengen van, vergunning/vrijstelling in het gebruiken van, vergunning/vrijstelling etc. Om maximaal financiële inkomsten te genereren moet iedereen die iets aan bestrijding wil doen bij onze Rijksoverheid voor elk onderdeel een vergunning aanvragen, want de Visserijregelgeving blijft te allen tijde van kracht. Dit komt erop neer dat het conform Uitvoeringsregeling visserij verboden is om te vissen met (aal)fuiken en/of kreeftenkorven, want ook hiervoor moet u in het bezit zijn van een ontheffing (Minister van LNV 2008).
Als het maar geld oplevert!
De Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) opererend onder de verantwoording van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit kan ook nog behoorlijk wat inkomsten halen uit de Amerikaanse rivierkreeft. Alvorens het Rijk kan overgaan tot het toestaan van in de handel brengen van rivierkreeften voor menselijke consumptie dient een algemene aanpak van eventuele risico’s van consumptie van rivierkreeften uit verontreinigde gebieden te worden voorgesteld en gehandhaafd. Die Voedsel en Warenautoriteit lijkt dus heel begaan en zal alles in het werk stellen om optimaal financieel resultaat te halen uit de Amerikaanse sloebers. Er komt veel denkwerk aan te pas, want voor alles wat je bedenkt moet de aanpak veilig zijn, volgens een “level playing field” beoordeling (maakt niet uit welk product wordt getoetst, als het maar geld oplevert). Dat rechtvaardigheidsprincipe dat ze hier in simpele Engelse bewoording opvoeren levert volgens hen een eerlijk, eenduidig antwoord op met afdoende veiligheid. We kunnen dus rustig slapen volgens NVWA en trekt u zich ook niet al te veel aan van hun begrijpbare taalgebruik, want ook dat kan voor inkomsten zorgen.
Wat denkt u van het volgende stukje proza of zullen ze het als prozac voor de lezer beschouwen om uw stemming te verbeteren, uw angsten, angstverschijnselen zoals piekeren, slaapproblemen, prikkelbaarheid en trillen te verminderen; Met een afbeelding of schematische voorstelling van de werkelijkheid (denkmodel) dat wordt toegepast voor de inname, zodanig dat bij het verwachte consumptiepatroon en de kennis van de inname van stoffen toch aan de veilige kant voor elk mens blijft, waardoor het generieke beschermingsdoel wordt bereikt: de werkelijke inname van stoffen blijft onder gestelde normen.
Je zult toch je familie met de kerst te eten krijgen en als correct voormalig NVWA-er rivierkreeft op het menu hebben staan. Met een beetje geluk en ingebouwde veiligheidsmarges is het Pasen voor je ze met de nodige vergunningen kunt opdienen.
Vooralsnog ziet het Rijk financieel genoeg voordelen om bevissing en handel in rivierkreeften als een potentieel belangrijke beheersmaatregel. (Ministerie van LVN 2018) Dat daardoor iets aan de problemen en de schades wordt gedaan dat valt niet op te maken uit de reacties uit de eerdergenoemde bestuurslagen. Financieel is de Amerikaanse rivierkreeft nog lang niet uitgemolken.
Voor Langedijk is er wat betreft de Amerikaanse rivierkreeft niets aan de hand. Dat 200 akkers in het Oosterdelgebied langzaam verdwijnen, dat de kwaliteit van het oppervlaktewater achteruitholt, dat de verscheidenheid aan levensvormen binnen het watergebied van heel Langedijk terugloopt daar is niemand politiek voor verantwoordelijk. De lokale partijen zijn te druk bezig om ervoor te zorgen dat straks iedere Langedijker door heel Langedijk kan varen. Of dat 2 of 3 miljoen kost dat doet er niet toe. Waarde toename van hun onroerend goed dat aan doorvaarbaar water komt te liggen zal wel hun prioriteit hebben. Als je weet dat het Rijk, de Provincie, het Waterschap en Gemeente op alle mogelijke manieren inkomsten genereren dan moet je daar als raadslid ook je vruchten van kunnen plukken.
Dit zal nog wel niet het laatste artikel zijn over de rivierkreeft.
